Việc thực hiện chế độ kế toán đúng quy định là yếu tố then chốt giúp các Hộ kinh doanh cá thể (HKD) hoạt động minh bạch, hiệu quả và tránh những rủi ro về thuế. Đặc biệt, với các quy định mới nhất, việc nắm vững các yêu cầu về sổ sách, chứng từ là điều không thể thiếu. Bài viết này, CÔNG TY LUẬT ACC sẽ hướng dẫn chi tiết chế độ kế toán cho hộ kinh doanh cá thể theo các quy định hiện hành, đặc biệt là Thông tư 88/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, áp dụng trong năm 2025, giúp bạn dễ dàng tuân thủ và quản lý tài chính.

Ai Là Đối Tượng Bắt Buộc Áp Dụng Chế Độ Kế Toán Hộ Kinh Doanh?

Trước hết, bạn cần xác định xem hộ kinh doanh của mình có thuộc diện bắt buộc phải làm kế toán hay không. Theo Thông tư 88/2021/TT-BTC, chế độ kế toán cho hộ kinh doanh được áp dụng bắt buộc đối với:

1. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai theo quy định của pháp luật về thuế.

   • Giải thích: Đây là các hộ kinh doanh có doanh thu trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở lên (trừ trường hợp được miễn thuế GTGT và TNCN) hoặc các hộ thuộc ngành nghề, lĩnh vực đặc thù bắt buộc phải kê khai thuế (dù doanh thu dưới 100 triệu). Khi nộp thuế theo phương pháp kê khai, bạn cần ghi nhận chi tiết doanh thu, chi phí để xác định nghĩa vụ thuế.

2. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không thuộc diện phải thực hiện chế độ kế toán nhưng có nhu cầu thực hiện để quản lý tốt hơn thì được khuyến khích áp dụng.

   • Giải thích: Các hộ kinh doanh nhỏ, nộp thuế theo phương pháp khoán (thường có doanh thu dưới 100 triệu/năm và được miễn thuế GTGT, TNCN) không bắt buộc phải làm kế toán chi tiết theo Thông tư 88/2021/TT-BTC. Tuy nhiên, việc ghi chép cơ bản về thu chi vẫn rất cần thiết cho việc quản lý nội bộ.

Tóm lại: Nếu hộ kinh doanh của bạn có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên và đang nộp thuế theo phương pháp kê khai, hoặc bạn tự nguyện kê khai thuế, thì việc áp dụng chế độ kế toán theo Thông tư 88/2021/TT-BTC là bắt buộc.

Các Chứng Từ Kế Toán Bắt Buộc Hộ Kinh Doanh Cần Lập và Lưu Trữ

Chứng từ kế toán là bằng chứng pháp lý cho mỗi nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Việc lập và lưu trữ đầy đủ, chính xác các chứng từ là nền tảng của công tác kế toán. Hộ kinh doanh cần đảm bảo các chứng từ sau:

1. Phiếu thu (Mẫu số 01-TT): Dùng để ghi nhận các khoản tiền mặt thu vào quỹ của hộ kinh doanh.

2. Phiếu chi (Mẫu số 02-TT): Dùng để ghi nhận các khoản tiền mặt chi ra từ quỹ của hộ kinh doanh.

3. Phiếu nhập kho (Mẫu số 01-VT): Ghi nhận việc nhập vật tư, công cụ, sản phẩm, hàng hóa vào kho.

4. Phiếu xuất kho (Mẫu số 02-VT): Ghi nhận việc xuất vật tư, công cụ, sản phẩm, hàng hóa ra khỏi kho.

5. Bảng thanh toán tiền lương và các khoản thu nhập của người lao động (Mẫu số 01-LĐTL): Dùng để tổng hợp và chi tiết tiền lương, thưởng, phụ cấp (nếu có thuê lao động).

6. Hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) hoặc hóa đơn bán hàng: Đối với các giao dịch mua vào/bán ra.

7. Giấy báo Nợ, Giấy báo Có của ngân hàng, Ủy nhiệm chi, Ủy nhiệm thu: Đối với các giao dịch qua ngân hàng.

8. Các chứng từ gốc khác: Hợp đồng, biên bản giao nhận, phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ...

Nguyên tắc lập và lưu trữ chứng từ:

• Mỗi nghiệp vụ kinh tế chỉ được lập một lần.

• Nội dung phải đầy đủ, kịp thời, rõ ràng, chính xác và trung thực.

• Không được tẩy xóa, sửa chữa. Nếu sai sót phải hủy bằng cách gạch chéo và lập lại chứng từ mới.

• Phải có chữ ký của người lập, người duyệt và các bên liên quan.

• Chứng từ kế toán phải được bảo quản, lưu trữ theo quy định của Luật Kế toán (tối thiểu 5 năm, 10 năm hoặc vĩnh viễn tùy loại).

Các Sổ Kế Toán Bắt Buộc Hộ Kinh Doanh Cần Mở và Ghi Chép

Để theo dõi chi tiết các hoạt động kinh tế phát sinh, hộ kinh doanh thuộc diện bắt buộc làm kế toán phải mở và ghi chép các sổ kế toán theo mẫu quy định tại Thông tư 88/2021/TT-BTC. Có 7 loại sổ chính được hướng dẫn:

1. Sổ tiền mặt (Mẫu số S1-HKD): Theo dõi tình hình thu, chi, tồn quỹ tiền mặt bằng tiền Việt Nam.

2. Sổ tiền gửi ngân hàng (Mẫu số S2-HKD): Theo dõi tình hình tăng, giảm và số dư tiền gửi tại ngân hàng theo từng tài khoản.

3. Sổ chi tiết doanh thu (Mẫu số S3-HKD): Theo dõi chi tiết doanh thu bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ theo từng ngành nghề, lĩnh vực, mặt hàng hoặc theo yêu cầu quản lý.

4. Sổ chi tiết vật tư, công cụ, sản phẩm, hàng hóa (Mẫu số S4-HKD): Theo dõi chi tiết tình hình nhập, xuất, tồn kho của từng loại vật tư, công cụ, sản phẩm, hàng hóa.

5. Sổ chi phí sản xuất, kinh doanh (Mẫu số S5-HKD): Theo dõi chi tiết các khoản chi phí phát sinh phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh (ví dụ: chi phí mua hàng, lương, điện nước, thuê mặt bằng...).

6. Sổ phải thu khách hàng (Mẫu số S6-HKD): Theo dõi chi tiết các khoản công nợ phải thu từ khách hàng theo từng đối tượng, từng hóa đơn hoặc hợp đồng.

7. Sổ phải trả người bán (Mẫu số S7-HKD): Theo dõi chi tiết các khoản công nợ phải trả cho người bán theo từng đối tượng, từng hóa đơn hoặc hợp đồng.

Nguyên tắc ghi sổ kế toán:

• Thời điểm mở sổ: Mở vào đầu kỳ kế toán năm hoặc từ ngày thành lập đối với hộ mới.

• Căn cứ ghi sổ: Dựa vào chứng từ kế toán hợp lệ.

• Tính kịp thời, rõ ràng, đầy đủ, chính xác: Thông tin phải đúng với chứng từ, ghi chép liên tục theo trình tự thời gian.

• Không tẩy xóa, sửa chữa: Mọi sửa chữa phải tuân thủ nguyên tắc kế toán (ghi bút đỏ hoặc ghi điều chỉnh).

• Khóa sổ: Hộ kinh doanh phải khóa sổ kế toán vào cuối kỳ kế toán năm và trong các trường hợp khác theo quy định.

Lưu ý quan trọng: Thông tư 88/2021/TT-BTC không bắt buộc hộ kinh doanh phải lập Báo cáo tài chính như doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc ghi chép sổ sách là cơ sở để kê khai và nộp thuế.

Kê Khai và Nộp Thuế Đối Với Hộ Kinh Doanh Cá Thể

Chế độ kế toán là nền tảng để thực hiện nghĩa vụ thuế. Hộ kinh doanh thuộc diện kê khai phải thực hiện kê khai và nộp các loại thuế sau:

1. Lệ phí môn bài:

   • Thời hạn nộp: Hàng năm (thường là trước ngày 30/01). Hộ kinh doanh mới thành lập nộp trong tháng đầu hoạt động.

   • Mức nộp: Phụ thuộc vào doanh thu bình quân năm liền kề (ví dụ: trên 500 triệu đồng/năm nộp 1.000.000 VNĐ/năm; dưới 100 triệu đồng/năm được miễn).

2. Thuế giá trị gia tăng (GTGT) và Thuế thu nhập cá nhân (TNCN):

   • Phương pháp tính: Tỷ lệ % trên doanh thu.

   • Kỳ kê khai: Theo tháng hoặc theo quý (phụ thuộc vào doanh thu năm trước liền kề).

     • Kê khai tháng: Nếu doanh thu năm trước trên 50 tỷ (thương mại/dịch vụ) hoặc trên 20 tỷ (sản xuất/xây dựng).

     • Kê khai quý: Nếu doanh thu năm trước dưới các ngưỡng trên.

   • Hạn nộp tờ khai:

     • Theo tháng: Chậm nhất ngày 20 của tháng tiếp theo.

     • Theo quý: Chậm nhất ngày cuối cùng của tháng đầu quý tiếp theo.

   • Tỷ lệ % tính thuế theo ngành nghề:

     • Phân phối, cung cấp hàng hóa: 1% GTGT, 0.5% TNCN.

     • Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 5% GTGT, 2% TNCN.

     • Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu: 3% GTGT, 1.5% TNCN.

     • Hoạt động kinh doanh khác: 2% GTGT, 1% TNCN.

Lời Khuyên Từ CÔNG TY LUẬT ACC

Việc tuân thủ chế độ kế toán và nghĩa vụ thuế không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn giúp hộ kinh doanh quản lý tài chính hiệu quả hơn, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển. Tuy nhiên, nhiều chủ hộ kinh doanh còn gặp khó khăn trong việc nắm bắt và thực hiện các quy định này.

Để đảm bảo hộ kinh doanh của bạn luôn hoạt động đúng luật, minh bạch và tối ưu chi phí, CÔNG TY LUẬT ACC khuyến nghị:

1. Tích cực cập nhật thông tin: Các quy định pháp luật về thuế, kế toán thường xuyên có sự điều chỉnh.

2. Ghi chép sổ sách đầy đủ: Ngay cả khi không bắt buộc, việc ghi chép thu chi đơn giản cũng rất hữu ích cho quản lý.

3. Cân nhắc sử dụng dịch vụ kế toán chuyên nghiệp: Đây là giải pháp hiệu quả giúp bạn tiết kiệm thời gian, công sức, đảm bảo tính chính xác và tuân thủ pháp luật.

CÔNG TY LUẬT ACC cung cấp dịch vụ kế toán trọn gói cho hộ kinh doanh với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, cam kết:

• Tư vấn chuyên sâu: Giải đáp mọi thắc mắc về kế toán, thuế cho hộ kinh doanh.

• Thực hiện toàn bộ công việc: Từ lập chứng từ, ghi sổ sách đến kê khai và nộp thuế định kỳ.

• Đại diện làm việc với cơ quan thuế: Hỗ trợ giải trình, xử lý các vấn đề phát sinh.

• Chi phí hợp lý: Các gói dịch vụ linh hoạt, phù hợp với mọi quy mô hộ kinh doanh, với mức phí chỉ từ 200.000 VNĐ/tháng.

Chúng tôi cũng hỗ trợ các dịch vụ liên quan như thành lập công ty và bảng giá dịch vụ thành lập doanh nghiệp nếu hộ kinh doanh của bạn có nhu cầu mở rộng quy mô.

Thông tin liên hệ CÔNG TY LUẬT ACC:

• Văn phòng Quận Tân Bình: 270-272 Cộng Hòa, P.102 Lầu 1 Tòa Nhà NK, Phường 13, Quận Tân Bình, TP.HCM

  • Giờ làm việc: 8:00 – 17:00 (8:00 AM – 5:00 PM)

• Văn phòng Huyện Củ Chi: 233 Nguyễn Thị Lắng, Ấp Phú Lợi, Xã Tân Phú Trung, Huyện Củ Chi, TP.HCM

  • Giờ làm việc: 8:00 – 17:00 (8:00 AM – 5:00 PM)

• Tổng đài tư vấn miễn phí: (028) 3811 0987 (20 line)

• Hotline: 093 883 0 883

• Email liên hệ: lshuynhcongdung@gmail.com

• Website: https://congtyaccvietnam.com/

Kết Luận

Chế độ kế toán cho hộ kinh doanh cá thể là một phần không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh, đặc biệt đối với các hộ nộp thuế theo phương pháp kê khai. Việc nắm vững các quy định về chứng từ và sổ sách kế toán, cùng với việc thực hiện nghĩa vụ thuế đúng hạn, sẽ giúp hộ kinh doanh hoạt động ổn định, minh bạch và phát triển bền vững.

Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần sự hỗ trợ chuyên nghiệp trong việc thực hiện chế độ kế toán cho hộ kinh doanh của mình, đừng ngần ngại liên hệ với CÔNG TY LUẬT ACC để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.